Repertoire
Bank, Jacques: Requiem voor een levende
Op initiatief van Egbert Spelde, het NAE en het ArtEZ Conservatorium in Enschede werd, na 18 jaar, op 10 februari 2008 een uitvoering gerealiseerd van het Requiem voor een levende (1985) van de Nederlandse componist Jacques Bank tijdens Festival "Het Accordeon" in de Broederenkerk in Deventer.
Tevens werd deze compositie uitgevoerd op 24 november 2008 in de Grote Kerk in Enschede, tijdens de openingsfestiviteiten van het Muziekkwartier in Enschede.
Beide concerten stonden o.l.v. Klaas Stok, m.m.v. het koor Consensus Vocalis.
De bezetting is:
- spreekstem
- gemengd koor
- 9 accordeons
- 4 saxofoons
- 3 contrabassen
- 3 slagwerkers
Tot laat in de 18e eeuw werd een lijder aan lepra officieel 'dood verklaard' door zijn gezonde medeburgers, voordat hij definitief verbannen werd naar een leprozenhuis dat meestal ver buiten de stad lag, Daartoe droeg men een requiemmis op in zijn aanwezigheid. Bovendien onderwierp men hem aan een aantal tamelijk lugubere rituelen. Uitgangspunt voor het ‘Requiem voor een levende’ was het uitstotingsritueel, zoals dat in Bourges en omgeving in zwang was.
Bank, Jacques: Also sprach Egbert
Afscheidscompositie t.g.v. het afscheid van Egbert Spelde als docent van het ArtEZ Conservatorium Enschede op 24 juni 2011
Beurden, Bernard van: Also sprach Piwitt
voor sopraan, 9 akkordeons en 2 basakkordeons (1983)
op teksten van Nicolas Born
Bijkerk, Jan: Octogoon (2003), concert voor 9 accordeons
Bijkerk, Jan: Schreeuw, voor zang en accordeonensemble (2008) op tekst van Kyra Christina van Ramele
Bijkerk, Jan: Terry meets George, voor accordeonensemble, 2 sopranen en slagwerk
Bijkerk, Jan: Divine, voor zang en accordeonensemble (2008) op tekst van Kyra Christina van Ramele
Bijkerk, Jan: Egbert's Round
Afscheidscompositie t.g.v. het afscheid van Egbert Spelde als docent van het ArtEZ Conservatorium Enschede op 24 juni 2011
Bijkerk, Jan: Concertstuk voor baritonsaxofoon en accordeonensemble (2012). Première was op 25 mei 2012, m.m.v. Lukas Stappenbeck, baritonsaxofoon
Elia, Marios Joannou: Elpis (2006/07) voor 6 accordeons en 2 slagwerkers van de Cypriotische componist Marios Joannou Elia, deze compositie was geselecteerd voor de Gaudeamus Muziekweek 2008 Het concert vond plaats in het Muziekgebouw aan het IJ in Amsterdam www.muziekgebouw.nl
Erdlen, Hermann: Sarabande & Chaconne (1950)
Frommel, Gerhard: Konzertstück op.25 voor viool en accordeonorkest (1945)
Kan-No, Shigeru: Concerto Grosso (1996)
Kinkelder, Dolf de: Alle kruizen gemold
Masséus, Jan: Concertino voor dwarsfluit en accordeonensemble
Mozart, W.A.: REQUIEM KV 626
ACCORDEONS SPELEN HOOFDROL IN bijzondere bewerking REQUIEM VAN MOZART
UITVOERING VAN STUDENTEN EN DOCENTEN ARTEZ CONSERVATORIUM OP 24 JUNI IN ZWOLLE EN 25 JUNI IN ENSCHEDE
Op donderdag 24 juni 2010 voert de koorklas van het ArtEZ Conservatorium in Zwolle een unieke bewerking uit van het Requiem van W.A. Mozart. Bijzonder in deze bewerking van Fred Oldenburg, klassiek pianist en docent aan het ArtEZ Conservatorium, is de keuze voor het accordeonensemble en de vibrafoon. Mozart componeerde het Requiem oorspronkelijk voor een symfonische bezetting met solisten en koor. De concerten in de Fonteinkerk in Zwolle en in de Jozefkerk te Enschede zijn gratis bij te wonen.
Fred Oldenburg heeft de bewerking geschreven voor een ensemble met vier accordeons en een basaccordeon, een trompet, twee trombones, piano, pauken en vibrafoon. “De koorklas van het conservatorium had aangegeven dat ze dit prachtige stuk van Mozart dolgraag wilde uitvoeren. Omdat het ArtEZ Kamerorkest voor een ander project was ingezet, moesten we met een andere oplossing komen. De keuze van de instrumenten lijkt in eerste instantie niet voor de hand liggend. Toch is bewust gekozen voor deze niet-alledaagse klassieke instrumenten, waardoor een frisse klank ontstaat. Dit effect is te vergelijken met de originele orkestratie van Mozart, waarin voor die tijd de klarinetten ook nieuw waren. De trompetten en trombones van de originele partituur zijn in deze bewerking terug te vinden, echter in uitgedunde vorm. Samen met de pauken zorgen zij voor een "authentieke" klank tegenover de accordeons en de vibrafoon. De piano koppelt als het ware die twee werelden. Ik wil met deze bewerking geen afbreuk doet aan de compositie van Mozart maar juist hetzelfde verhaal op een andere manier vertellen”, zegt Fred Oldenburg.
Requiem Mozart
Het Requiem van W.A. Mozart (1756-1791) is één van de bekendste koorwerken die er bestaan. In de Klassieke top 400 van Radio 4 staat dit werk, na de Mattheus Passion van Bach op nummer twee. Hoewel slechts tweederde deel van de compositie door Mozart zelf is geschreven, wordt het werk tot de meest geliefde en gewaardeerde werken uit zijn gehele oeuvre gerekend. Mozart schreef een groot deel van de compositie op zijn sterfbed in 1791. Omdat het requiem een bestelde compositie betrof, werd het werk op aandringen van Mozarts weduwe Constanze Mozart voltooid door zijn vrienden Joseph Eybler en Franz Xaver Süßmayr. Deze ontwikkeling heeft lange discussies omtrent de originaliteit van het stuk uitgelokt. Naast de muzikale kwaliteit geniet het muziekwerk ook bekendheid door het verhaal achter de mysterieuze opdrachtgever van Mozart.
Concerten:
Donderdag 24 juni, 19.30 uur
Fonteinkerk
Sterrenkroos 56, Zwolle
Vrijdag 25 juni, 12.30 uur
Jozefkerk
Oldenzaalsestraat 125, Enschede
Uitvoerenden:
Sopraan : Diet Gerritsen
Alt : Astrid Krause
Tenor : Dolf Drabbels
Bas : Daniel Herman Mostert
Koorklassen ArtEZ Conservatorium Enschede en Zwolle
Accordeon : Gertie Bruin/Marieke Kroes, Christina Wintenbach, Jevgenijs Pastuhovs, Jacqueline de Vries, Stefan Potman
Trompet : Jordi Lensink
Trombone : Thomas Schot, Gertjan Lenderink
Vibrafoon : Robin Prijs
Pauken : Ruben Maathuis
Piano : Fred Oldenburg
Repetitoren : Egbert Spelde - Erica Ott - Rik Helmes
Bewerking : Fred Oldenburg
Dirigent : Kees Stolwijk
Piazzolla, Astor: Ballettango (1989)
Przybylski, Bronislaw Kazimierz: Albertinum (1989), dubbelkwintet: Grünes Gewölbe & Gemälde Galerie
Stamitz, Karl: Orchester-Quartett C-dur
Taggatz, Christoph: LUKAS PASSION OP.67 (2007)
Bezetting:
2 hoge vrouwenstemmen
1 spreekstem (man)
Fluit (ook piccolo)
Klarinet in bes (ook basklarinet)
Slagwerk: antieke cimbalen, triangel en woodblock, bekkens, grote tomtom, sirene
8 accordeons
Gitaar
Altviool
Cello
Duur: ongeveer 40 minuten
De Lukas Passion van Christoph Taggatz werd door het NAE (aangevuld met gastmusici) uitgevoerd op 2 en 3 april 2010 in Enschede en Hengelo.
De totstandkoming van deze compositie werd gestimuleerd door een opdracht van het Nederlands Accordeon Ensemble onder leiding van Egbert Spelde, docent accordeon aan het ArEZ conservatorium van Enschede.
Het grote accordeonensemble in deze Lukas Passion geeft een totaal andere invulling aan de verwachte traditionele passieklank, een klankbeeld waarbij doorgaans gebruik wordt gemaakt van een klavecimbel of orgel.
Ook de instrumentatie is anders dan gebruikelijk, maar staat toch duidelijk in een historisch perspectief. Taggatz kiest voor fluit en klarinet, in plaats van de te verwachten hobo. Zijn gebruik van gitaar en cello herinnert de luisteraar aan de traditionele basso continuo-praktijk. Tegelijkertijd past zijn compositie door deze aanpassingen ten opzichte van de traditie ook in de muzikale taal van de 21ste eeuw.
Het stuk is gebaseerd op een gedeelte uit het evangelie van Lucas. In de traditie van de oratorische passie is de bijbeltekst uitgebreid met beschouwende en becommentariërende aria’s, recitatieven en koren. De teksten van deze commentaren zijn overgenomen uit het gedicht „Krieg und Welt“ van Wladimir Majakowski (1894-1930). In dit gedicht wordt het ongeloof dat de mensen God hebben vermoord geconfronteerd met lijden, geweld en vernietiging in een oorlog. Het thema dat in deze Lukas Passion in het middelpunt staat, is dus niet dat van de wederopstanding en de verlossing, maar het probleem van de theodicee; hoe valt lijden met het bestaan van God te rijmen?
Het thema ‚tijd‘ speelt in Taggatz’ compositie een belangrijke rol. Hij bedt het stuk in in zowel de historische als ook in de hedendaagse muziektaal. Bovendien gebruikt hij verschillende manieren om op technische manier met tijd te werken. Zo verwisselt Taggatz veelvuldig van maatsoort, speelt hij met de duur tussen maatwisselingen en besteedt hij veel aandacht aan verschillende soorten ritmes.
De compositie van deze hedendaagse passie wordt ook nog met het thema „terugkeer van de religie“ gerechtvaardigd.
Anders dan de stelling van Max Weber over de „betovering van de wereld“ doet vermoeden, verliep de geschiedenis van de Verlichting, de technische vooruitgang, de industrialisering en de rationalisering niet zonder tegengestelde tendensen waarbij de hedendaagse macht steeds duidelijker wordt. Het volledige verdwijnen van de religie en de religieuzen is nooit gebeurd, ondanks alle feitelijke seculariseringsuccessen van de nieuwste tijd.
Vertaling: Jojanneke Vanderveen en Connie Vanderveen
Trytten, Lorre Lynn: Schimmen in de kathedraal
Veldhuis, Jacob ter: Jesus is coming
Wittmer, Eberhard Ludwig:Konzert für Alt-Saxophon und Akkordeon-Orchester (1951)